W ostatnich badaniach naukowych przeprowadzonych na dużej grupie pacjentów, porównano wpływ dwóch popularnych gabapentinoidów – pregabaliny i gabapentyny – na funkcję nerek w kontekście zastosowania perioperacyjnego. Wyniki tego badania dostarczają istotnych informacji, które mogą mieć znaczenie dla praktyki klinicznej oraz wyboru odpowiednich leków w terapii bólu pooperacyjnego.
Przełomowe wyniki badań nad gabapentinoidami
Gabapentinoidy, takie jak pregabalina i gabapentyna, stały się powszechnie stosowanymi lekami w multimodalnej analgezji, mającej na celu zmniejszenie potrzeby stosowania opioidów oraz związanych z nimi działań niepożądanych. Mimo że oba leki mają podobne mechanizmy działania, różnią się one pod względem profilu farmakokinetycznego i farmakodynamicznego. Badanie, które miało na celu ocenę ich wpływu na funkcję nerek, wykazało, że rozpoczęcie terapii gabapentyną wiązało się z wyższym ryzykiem pogorszenia funkcji nerek w porównaniu do pregabaliny.
Metodologia badania i charakterystyka uczestników
Badanie przeprowadzono na podstawie danych z bazy INSPIRE, obejmującej pacjentów, którzy przeszli operacje w latach 2011-2020. Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy w zależności od rozpoczęcia terapii: jedną z gabapentyną, a drugą z pregabaliną. Kluczowym punktem analizy była ocena spadku funkcji nerek, zdefiniowanego jako >40% spadek w oszacowanej filtracji kłębuszkowej (eGFR) w ciągu 6 miesięcy po rozpoczęciu leczenia. Dodatkowe analizy obejmowały wystąpienie przewlekłej choroby nerek (CKD) oraz szpitalnie nabyte ostre uszkodzenie nerek (AKI).
Wyniki badania: gabapentyna vs. pregabalina
W analizie uwzględniającej 640 par pacjentów, którzy rozpoczęli leczenie gabapentyną lub pregabaliną, stwierdzono, że inicjacja gabapentyny wiązała się z wyższym ryzykiem pogorszenia funkcji nerek (HR 1.40; 95% CI 1.04–1.89) w porównaniu do pregabaliny. Co więcej, po wykluczeniu pacjentów z wcześniej zdiagnozowaną CKD, ryzyko nowo występującej CKD było również wyższe w grupie gabapentyny (HR 1.46; 95% CI 1.03–2.05). Warto zaznaczyć, że ryzyko spadku funkcji nerek nie różniło się istotnie w różnych podgrupach pacjentów, co sugeruje, że wyniki są spójne niezależnie od innych czynników.
Dyskusja: znaczenie wyników dla praktyki klinicznej
Omawiane badanie dostarcza ważnych informacji na temat bezpieczeństwa stosowania gabapentyny i pregabaliny w kontekście funkcji nerek. Z uwagi na to, że gabapentyna jest w większości eliminowana przez nerki, jej stosowanie u pacjentów z obniżoną funkcją nerek może prowadzić do kumulacji leku i zwiększonego ryzyka działań niepożądanych. W przeciwieństwie do tego, pregabalina, będąca bardziej potężnym lekiem, wykazuje mniejsze obciążenie nerek, co może czynić ją lepszym wyborem w terapii bólu pooperacyjnego, zwłaszcza u pacjentów z ryzykiem uszkodzenia nerek.
Podsumowanie i przyszłe kierunki badań
Wyniki tego badania podkreślają znaczenie wyboru odpowiednich gabapentinoidów w praktyce klinicznej, zwłaszcza w kontekście pacjentów z ryzykiem uszkodzenia nerek. Zastosowanie pregabaliny zamiast gabapentyny może zmniejszyć ryzyko pogorszenia funkcji nerek, co jest kluczowe w opiece nad pacjentami po operacjach. Dalsze badania są potrzebne, aby lepiej zrozumieć mechanizmy działania tych leków oraz ich wpływ na funkcję nerek, a także aby ustalić optymalne strategie dawkowania w różnych populacjach pacjentów.
Bibliografia
He Yanfang, Mo Liqian, Li Juan, Lu Dongying, Niu Jinlei, Li Ying, Zeng Qiying and Gao Yueming. Association of perioperative initiation of gabapentin versus pregabalin with kidney function: a target trial emulation study. Frontiers in Medicine 2024, 11(), 5-7. DOI: https://doi.org/10.3389/fmed.2024.1488773.
