W ostatnich badaniach naukowych zwrócono uwagę na znaczenie pregabaliny, leku stosowanego w terapii różnych stanów patologicznych, takich jak zaburzenia snu, lęk, fibromialgia czy padaczka. Mimo że pregabalina wykazuje wiele korzystnych właściwości, jej potencjalna gonadotoksyczność, czyli zdolność do uszkadzania układu rozrodczego, budzi poważne obawy. Nowe badania, które analizują wpływ melatoniny, hormonu endogennego znanego z korzystnego działania na tkanki rozrodcze, mogą dostarczyć istotnych informacji na temat ochrony przed szkodliwym działaniem pregabaliny.
Wyniki badania: wpływ melatoniny na gonadotoksyczność pregabaliny
Badanie przeprowadzono na sześćdziesięciu samcach szczurów Wistar, które zostały losowo podzielone na sześć grup. W grupie kontrolnej podawano 0,5 ml soli fizjologicznej, podczas gdy inne grupy otrzymywały melatoninę w dawce 10 mg/kg masy ciała oraz pregabalinę w dwóch różnych dawkach (150 mg/kg i 300 mg/kg). Badania trwały przez 56 dni, a po tym czasie oceniano różne parametry biochemiczne i histologiczne.
Zmiany w masie ciała i masie narządów rozrodczych
Wyniki pokazały, że szczury leczone pregabaliną wykazywały znaczące zmniejszenie masy ciała oraz masy jąder w porównaniu do grupy kontrolnej. Jednak podawanie melatoniny jednocześnie z pregabaliną skutkowało wzrostem masy ciała oraz masy narządów rozrodczych, co sugeruje, że melatonina może łagodzić negatywne skutki pregabaliny.
Wpływ na poziomy hormonów i enzymów steroidogennych
Badania wykazały, że pregabalina znacznie obniża poziomy hormonów płciowych (LH, FSH i testosteronu) oraz aktywność enzymów steroidogennych (3β-HSD i 17β-HSD). Jednak podawanie melatoniny u szczurów leczonych pregabaliną prowadziło do znaczącego wzrostu tych parametrów, co wskazuje na możliwość ochronnego działania melatoniny na funkcje hormonalne.
Stres oksydacyjny i aktywność kaspazy 3
Pregabalina wywoływała również znaczące zwiększenie stężenia malondialdehydu (MDA), co wskazuje na lipidową peroksydację, oraz zmniejszenie aktywności enzymów antyoksydacyjnych. Podawanie melatoniny w połączeniu z pregabaliną skutkowało zmniejszeniem poziomu MDA i zwiększeniem aktywności enzymów antyoksydacyjnych, co sugeruje, że melatonina może przeciwdziałać uszkodzeniom oksydacyjnym.
Markery zapalne i apoptotyczne
Badanie ujawniło, że pregabalina zwiększa poziomy markerów zapalnych (NF-κB, TNF-α, IL-1β) oraz aktywność kaspazy 3, co wskazuje na prozapalne i proapoptotyczne działanie leku. Melatonina, podawana równocześnie z pregabaliną, zmniejszała te efekty, co podkreśla jej potencjalne działanie ochronne.
Podsumowanie: melatonina jako wsparcie w terapii pregabaliną
Badanie to dostarcza nowych, istotnych informacji na temat wpływu melatoniny na gonadotoksyczność wywołaną przez pregabalinę. Wyniki sugerują, że melatonina może być skutecznym środkiem ochronnym, łagodzącym negatywne skutki pregabaliny poprzez mechanizmy antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwapoptotyczne oraz regulacyjne. W związku z tym, dalsze badania nad zastosowaniem melatoniny jako środka ochronnego w terapii pregabaliną u ludzi są zalecane.
Bibliografia
Ajayi Ayodeji Folorunsho, Borisade Motolani Susan, Oyedokun Precious, Akano Oyedayo Phillips, Ajayi Lydia Oluwatoyin, Oluwole David Tolulope and Adeyemi Wale Johnson. Melatonin protect against pregabalin-induced gonadotoxicity via anti-oxidative, anti-inflammatory, anti-apoptotic, enzymatic and hormonal regulatory mechanisms in rats. BMC Pharmacology & Toxicology 2025, 26(4), 37-85. DOI: https://doi.org/10.1186/s40360-025-00863-w.
